Zo maak je kanker bespreekbaar op de werkvloer
Wanneer een medewerker de diagnose kanker krijgt, is het heel belangrijk dat hierover gesproken wordt op de werkvloer. Maar hoe doe je dat? Werkgevers vinden dat vaak lastig. Gelukkig kun je je er wel degelijk op voorbereiden. Judith Maas kreeg zelf als werknemer met kanker te maken en deelt haar ervaringen.
“Als iemand kanker heeft, is het pijnlijker
om er niet over te praten dan wel“
De 52-jarige Judith Maas uit Apeldoorn werkte als projectleider HR voor een verzekeringsmaatschappij. Toen ze in 2015 de diagnose kanker kreeg, vond ze dat haar werkgever daar goed mee omging. “Ik kreeg veel ruimte voor ziekenhuisbezoeken en re-integratie en ik heb me op geen enkel moment opgejut gevoeld. Toch merkte ik dat op het gebied van communicatie rondom dit onderwerp nog wel wat misging.” Vanuit haar eigen ervaringen helpt Judith nu werknemers, werkgevers en zorgprofessionals met het omgaan met kanker op de werkvloer. “Over dit onderwerp geef ik vanuit mijn bedrijf In Movimento workshops en coachingsessies, bovendien schrijf ik blogs en heb ik een aantal podcastafleveringen opgenomen.”
Communicatie
Tijdens haar eigen ziekte heeft Judith zelf de regie gepakt. “Ik hou graag de controle, maar dat was in deze situatie niet altijd handig en ook niet mogelijk. Communicatie is heel belangrijk en dat had ik me onvoldoende gerealiseerd. Ik kan niet vaak genoeg benadrukken hoe belangrijk communicatie tussen werkgever en werknemer is. Dit begint al direct in de eerste fase na de diagnose. Mijn tip is daarom aan werkgevers: maak een communicatieplan. Bedenk samen met de betreffende werknemer wat je gaat vertellen en aan wie. En breng niet alleen leidinggevenden op de hoogte, maar ook directe collega’s.”
De vraag ‘wat heb je nodig’ is volgens Judith ook cruciaal. “Niet alleen voor de zieke werknemer, ook voor collega’s. Ik kan me voorstellen dat collega’s niet weten wat ze tegen een zieke collega moeten zeggen. Door hierover te praten kun je ongemakkelijke situaties voorkomen voor beide partijen.”
Hoe ga je om met iemand die kanker heeft?
Samen met Machteld de Bont van Care in Company geeft Judith workshops die gericht zijn op leidinggevenden en op zorgprofessionals, zoals bedrijfsartsen. “Hoe ga je om met iemand die kanker heeft? Wat en hoe moet je communiceren? Wat moet je regelen, overleggen en communiceren? Wat kan er wél als je kijkt naar werk? Dat zijn vragen die aan bod komen tijdens deze workshops.”
De Apeldoornse legt uit wat haar rol hierbij is. “Ik vertel vanuit mijn eigen ervaringen. Er zijn vier fases van ziekte: de diagnosefase, behandelfase, re-integratiefase en de nazorg. Tijdens al die fases zijn er in mijn traject dingen goed gegaan, die komen aan bod. Maar sommige dingen hadden ook anders gekund. En hieruit geef ik concrete tips aan zorgprofessionals of leidinggevenden.”
Koffie
Judith geeft een voorbeeld waar ze zelf tegenaan is gelopen. “Toen ik na een periode van afwezigheid weer even naar kantoor wilde, besloot ik gewoon langs te gaan voor een kopje koffie.” Dat dit bezoekje veel impact zou hebben voor zowel haarzelf als haar collega’s, realiseerde Judith zich toen niet.
“In plaats van zomaar langsgaan, had ik beter goede afspraken kunnen maken. Want zou ik bijvoorbeeld meteen naar de afdeling lopen, of zou iemand me bij de receptie ophalen? Zou ik alleen mijn leidinggevende zien, of ook andere collega’s?”
Ze wacht even voor ze verder praat. “Deze onduidelijke afspraken, waar ik zelf ook ‘schuldig’ aan was, maakten me heel onzeker. Dat ene kopje koffie werd ineens zo groot en zo moeilijk. Het is dus heel belangrijk om goede afspraken te maken.”
Wat heb je nodig?
“Tijdens de workshops komt de vraag ‘wat heb je nodig?’ steeds terug, dus op een gegeven moment besloot ik over dat onderwerp wat op papier te zetten.’’ Judith haalt een hand door haar korte bruine haar. “Dat verhaal werd gepubliceerd op het intranet van mijn werkgever. Inmiddels heb ik meerdere blogs geschreven die op mijn website staan.”
Coaching
Naast de workshops en blogs is coaching de derde manier waarop Judith zich inzet voor het onderwerp kanker op de werkvloer.
“Ik ben opgeleid tot loopbaanprofessional. En in dat werk zit ook een mooie link met kanker.” Ze legt uit: “Vaak zie je dat er een soort knopje om is bij mensen die kanker hebben gehad en die weer aan het werk gaan. Ze denken ‘wil ik dit werk eigenlijk wel blijven doen de rest van mijn leven?’ Ik merkte zelf ook na mijn kanker dat ik werk wilde doen dat ertoe deed en dat zingeving belangrijk is. Dus vanuit mijn eigen ervaring en vanuit mijn werk als loopbaanprofessional leg ik vooral de focus op inzetbaar blijven. Hoe iemand omgaat met eventuele late effecten van de ziekte kanker, zoals concentratieproblemen, geheugenverlies of vermoeidheid. En hoe iemand de juiste balans houdt en werk doet dat energie geeft.”
Stapje voor stapje
Judith vertelt dat ze sinds haar ziekte niet te veel vooruit leeft, maar stap voor stap bekijkt wat er komt. “In het ziekenhuis kreeg ik steeds heel veel informatie. Het was fijn dat van alles mogelijk was, maar het was onoverzichtelijk voor me. Toen heb ik met mezelf afgesproken: ik ga het klein bekijken. Eerst richtte ik me op de operatie. En vanaf daar keek ik weer verder. Dat heeft me heel erg geholpen, want het was ineens behapbaar.”
“Zo benader ik werk ook, zowel voor mezelf als voor de mensen die ik coach: deel het op in stappen, dan kun je ook makkelijker je energie erover verdelen. En ik weet uit ervaring dat je dan juist energie krijgt van werk.”
Dit artikel is gemaakt door Pfizer in samenwerking met Care for cancer en verscheen eerder op de website van Pfizer.
Wil je als leidinggevende of HR-adviseur meer tips over de communicatie bij kanker op de werkvloer? Neem dan deel aan de Nationale Kanker en Werk Dag op 15 maart 2022. Bekijk hier het hele programma en schrijf je in!