Werkplezier bij kanker: leidinggevende, wat kun jij daarin betekenen?

Als iemand in jouw bedrijf kanker krijgt, denk je niet meteen aan werkplezier. Je zult de medewerker vooral willen helpen en misschien ben je geneigd hem of haar ‘rust te gunnen’ en dus meteen naar huis te sturen. Dat zou jammer zijn, want werk kan ook een bron van plezier, afleiding en zingeving zijn. Wat kun je daar als leidinggevende in betekenen?

---

 

Toen ik 2,5 jaar geleden te horen kreeg dat ik kanker had, bleek ik al snel te ziek te zijn om nog te kunnen werken. Gelukkig geldt dat niet voor iedereen. Sommige medewerkers kunnen tijdens hun behandeltraject wel (gedeeltelijk) blijven werken.

In deze blog deel ik graag met leidinggevenden wat uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken over het belang van het behouden en vergroten van werkplezier bij kanker. Hieruit volgen ook tips over wat leidinggevenden daar zelf aan kunnen bijdragen.

Wat is werkplezier?

Allereerst een korte begripsomschrijving, of eigenlijk twee. Werkplezier betekent dat je met plezier en uit jezelf doet wat er gedaan moet worden, dat je je werk leuk vindt en er positieve energie uithaalt. Zelf spreek ik als arbeids- en organisatiepsycholoog liever van werkgeluk. Het gaat namelijk ook over zingeving, het gevoel dat wat je doet er écht toe doet en dat je een betekenisvolle bijdrage levert aan anderen én aan je eigen leven.

Vier pijlers van werkplezier

The Greater Good Science Center van Berkeley University College Californië heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar werkgeluk. In hun PERK-model benoemen zij vier pijlers van werkgeluk, namelijk: Purpose, Engagement, Resilience, and Kindness.  

• Purpose gaat over zingeving: het gevoel dat wat je doet zinvol is en dat je een waardevolle bijdrage levert aan anderen (individuen, organisaties of de maatschappij).
• Engagement gaat over betrokkenheid bij en plezier in wat je doet.
• Resilience gaat over veerkracht, dat wil zeggen het vermogen om effectief om te gaan met tegenslag.
• Kindness gaat over vriendelijkheid ofwel het vermogen om anderen met respect, inlevingsvermogen en dankbaarheid te bejegenen. En over het vermogen om constructief om te gaan met conflicten op het werk.

Wanneer deze randvoorwaarden aanwezig zijn, ervaren werknemers het meeste werkgeluk.

Waaraan herken je blije, tevreden werknemers?

Het onderzoek wijst ook uit dat blije en tevreden werknemers op een aantal punten opvallend verschillen van andere werknemers. Dat zie je weergegeven in onderstaand plaatje:

 

Werkgeluk loont ook bedrijfsmatig

Uit onderzoek (Hansen, 2018) blijkt bovendien dat ‘happy workplaces’ het in bedrijfsmatig opzicht beter doen dan organisaties met minder gelukkige werknemers. Gelukkige organisaties hebben over het algemeen een efficiëntere bedrijfsvoering, een hogere omzet, minder fouten en bedrijfsongevallen, grotere klantentrouw, lagere ziektekosten, grotere aandeelhouderswaarde en een snellere bedrijfsgroei. Alle reden dus om te investeren in werkgeluk. Maar hoe doe je dat met iemand die ernstig ziek is?

Tips: hoe kun jij als leidinggevende bijdragen aan werkgeluk?

Júist als iemand ziek is, kan werk een belangrijke houvast zijn en een bron van plezier en zingeving. Leidinggevenden, bedrijfsartsen en HR kunnen er allemaal aan bijdragen dat iemand die ziek is, dat werkgeluk ervaart. De PERK-criteria vormen daarvoor een goed uitgangspunt.

Purpose

• Onderzoek samen met medewerkers met kanker welke taken en werkomstandigheden zij als werkplezier-bevorderend en zinvol ervaren. Dat is voor iedereen anders. De één vindt bijvoorbeeld contact met collega’s een belangrijke plezier-bevorderende werkfactor, een ander ervaart dit als veel te veel prikkels.
• Bied mogelijkheden om werk te doen dat daarbij aansluit. Met behulp van jobcrafting is meer mogelijk dan je misschien denkt.

Engagement

• Geef medewerkers eigenaarschap om hun werktaken en hun professionele ontwikkeling te organiseren op een manier die bij hen past (in plaats van een one-size-fits-all re-integratieplan voor iedereen).
• Focus bij werkafspraken niet alleen op productiviteit, maar bouw in het werk ook ruimte in voor ontspanning, speelsheid en creativiteit.
  
  

Resilience

• Vermijd tijdsdruk en bied medewerkers ook in werktijd gelegenheid om te ontspannen en herstellen.
• Geef medewerkers de ruimte om zichzelf te kunnen zijn, ze hoeven zich niet beter voor te doen dan ze zich voelen.
• Stimuleer mindfulness@work.

Kindness

• Behandel doorwerkende en re-integrerende kankerpatiënten met respect en compassie, wees oprecht belangstellend.
• Geef complimenten voor hun inzet, hoe klein die ook is.
• Geef hun gedurende alle fasen van hun ziekte en herstel het gevoel dat ze erbij horen, ook al kunnen ze tijdelijk minder/niet/ zoals daarvoor bijdragen.

En jij?

Voel jij je als leidinggevende of HR-professional geïnspireerd om in jouw begeleiding van medewerkers met kanker meer bij te dragen aan hun werkgeluk?Neem dan deel aan de Nationale Kanker en Werk Dag op 15 maart 2022. Bekijk hier het hele programma en schrijf je in!

Ik wens jullie veel succes en happiness@work! 

Over Christa

Christa van Werkum kreeg in voorjaar 2019 op 57-jarige leeftijd de diagnose kanker. Na een intensief behandeljaar en een lange herstelperiode gaat het inmiddels weer goed met haar. Op haar eigen blog ChristaBlogt en websites van externe partijen, zoals de NKWD, schrijft Christa over alle lessen die zij door haar ziekte en herstel heeft geleerd, onder andere op het gebied van kanker en werk.

Bronnen

Christa heeft voor deze blog met name geput uit deze bronnen:

• Hansen, M.T. PhD. (2018) Great at Work. How top performers do less, work better and achieve more. Simon and Shuster.
• Simon-Thomas, E. R. PhD. (2018). Four keys to happiness at work: Greater Good Science Centre (GGSG), University College Berkeley, California.